Nieuws

De Noorse esdoorn (Acer platanoides)  is de boom van de maand april. En met recht: deze boom bloeit dan met een zee van gele bloemen. U kunt hem bijna niet mislopen: aan de oostkant van het park staat een enorm exemplaar. De bloemen verschijnen vóór de bladeren, een verschil met andere esdoornsoorten, en dat maakt deze boom tot een blikvanger in het voorjaar. Herinnert u zich deze bomen nog toen ze langs de Stationsweg in Geertruidenberg stonden? Helaas zijn ze verdwenen. Als u de kans krijgt moet u de uitlopende knoppen eens bekijken: prachtig van kleur. Bij voorbeeld bij een kleine boom naast het omheinde speelplaatsje. Hoe gaat het verder met deze boom in het seizoen? Na de bloei loopt het blad uit en worden er zeer veel vruchtjes gevormd. Veel daarvan komen al vroeg op de grond terecht, hetgeen beschouwd mag worden als vruchtdunning. De overigen  groeien uit tot de bekende gevleugelde vruchten die zo mooi gaan wentelwieken als je ze in de lucht gooit. In de herfst komen er weer prachtige kleuren tevoorschijn: de bladeren kleuren geel en oranje. Maar zover is het nog niet: geniet u eerst eens van de gele bloemenpracht van het voorjaar. Piet Hanemaaijer

Waarschijnlijk denkt u bij Taxus niet direct aan bomen, maar aan sierstruiken en hagen. Toch is het ook een (kleine) boom. In de natuur is Taxus in Nederland bijna geheel uitgeroeid, met name vanwege de giftigheid voor vee. Waar nog exemplaren te vinden zijn (bij Winterswijk), zijn deze vaak heel oud. In het Koningspark staat Taxus op diverse plaatsen. Om te beginnen bij de ingang bij de grote parkeerplaats als haag. Bij goed kijken ziet u vele gele bolletjes: dat zijn de mannelijke bloemen die in februari/maart verschijnen. Bij sterke aanraking verschijnt een wolk van geel stuifmeel. Op andere plaatsen zult u struiken aantreffen die al aan bomen doen denken. Bij enkele daarvan zijn op dit moment ook gele bloemetjes te zien. Zie de foto’s. Maar hoe zit het met de vrouwelijke bloemen en de bekende rode ‘bessen’ die daaruit gevormd worden?  Antwoord: de vrouwelijke bloemen zijn veel minder opvallend dan de mannelijke en je zult ze nooit aantreffen op een struik/boom met mannelijke bloemen. Taxus is namelijk tweehuizig. In het park zijn naast mannelijke struiken ook vrouwelijke te vinden, met rode bessen. Die zijn nu niet te zien: opgegeten door de vogels. Piet Hanemaaijer

De tweede boom van de maand van het jaar 2018, februari, is de zwarte els. In het Koningspark kunt u deze soort aantreffen aan de rand in de hoeken. Aan de zuidoostkant staan er wel 12. U kent de elzen wel van de proppen: kegeltjes waarin zaden (beter: nootjes) zitten. De wind blaast ze eruit en in de omgeving zullen jonge elzenboompjes tevoorschijn komen. Maar de reden om de els als boom van de maand februari te kiezen ligt niet zozeer in de proppen, maar in de katjes. In februari lopen namelijk de katjes uit. Ze zijn nu prachtig te zien, met rode en gele kleuren. Zie de foto’s. Bij het uitlopen komen de gele helmknoppen van de mannelijke bloemen te voorschijn. Vrouwelijke bloemen zijn er ook: katjes met felrode bloemen die een stuk kleiner zijn dan de mannelijke. Gaat u gerust eens kijken. Vooral bij zonnig weer leveren deze katjesdragers een prachtig beeld op. Er is een kansje (niet zo groot) dat u vogels ziet die zich de zaden uit de proppen pikken: dat kunnen putters zijn, maar ook sijsjes. Op de foto is een sijsje te zien. Deze dateert van enkele jaren geleden en werd genomen aan de genoemde zuidoostkant van het park. Piet Hanemaaijer

In de rubriek boom van de maand, die in oktober begon, vragen we voor januari  2018 uw aandacht voor de trompetboom. De reden hiervoor is niet dat deze boom in deze tijd van het jaar zo opvalt, maar ... dat op donderdagochtend 18 januari een flinke boom van deze soort in de storm is gesneuveld. En dat trekt de aandacht. De stam is direct in stukken gezaagd. Op de foto’s kunt u deze stukken zien en ook de plaats van het gebeuren. Naast het pad, in de buurt van die grote es, aan de noordwest kant van het park kunt u zien dat er nog twee van de drie trompetbomen zijn overgebleven. Die zullen heel laat uitlopen en het begin van de zomer prachtige bloemen laten zien. In de winter dragen Catalpa’s lange boonachtige vruchten. Maar wat we nu heel mooi kunnen laten zien is de doorsnede van de stam: zie de foto. De jaarringen van het hout zijn heel mooi te zien en ook te tellen. Op welk aantal komt u uit? Als u goed geteld hebt zijn er ongeveer vijftig jaarringen. Dat betekent dat deze boom  zo rond 1970 geplant moet zijn. Piet Hanemaaijer

In de rubriek boom van de maand, die in oktober begon, vragen we in december uw aandacht voor hulst. Een begrijpelijke keuze voor deze maand. Maar misschien vraagt u zich af: Is dat wel een boom? Vaak zien we struikvormen maar hulst is toch ook echt een (kleine) boom. In het Koningspark is hulst op diverse plaatsen te vinden. Zoek ze eens op als u in het park bent. Wellicht ziet u dan rode bessen in een bepaalde struik (laten zitten!), maar bij andere weer niet. De verklaring voor dit verschil luidt dat er mannelijke en vrouwelijke hulst bestaat; alleen de laatste krijgt bessen. Maar de mannelijke staat er niet voor niets: hun bloemen met alleen meeldraden zorgen via vliegende insecten voor de bestuiving van vrouwelijke hulstbloemen. Let eens op de bloemen van hulst in het park: in mei en juni bloeien ze. Misschien heeft u wel eens in de herfst hulstbloemen gezien en dat klopt dan ook: bij hulst komt herfstbloei vaak voor. De naam scherpe hulst is niet moeilijk te duiden: vanwege de stekelige tanden aan de bladeren. Is het u wel eens opgevallen dat de bladeren hoog in de plant minder stekelig zijn? Het laat zich raden hoe dat zit. Scherpe of groene hulst is inheems in de Nederlandse bossen. Er bestaan ook gekweekte vormen, met name cultivars met bonte bladeren. Zo’n bonte hulst is in het Koningspark mooi te zien aan de rand bij de Parklaan. Piet Hanemaaijer

In deze rubriek wordt elke maand een bomensoort die in het Koningspark voorkomt getoond en besproken. Voor de maand november 2017 is dat Japanse notenboom (Ginkgo biloba). Deze boom is op dit moment zeer opvallend aanwezig aan de rand van de vijver: alle bladeren zijn botergeel. Ook de vorm van de bladeren valt op: waaiervormig met een inkeping in het midden. Ze zijn heel anders dan die van alle andere bomen. Dat heeft te maken met zijn ‘ouderdom’: Ginkgo biloba kwam meer dan 300 miljoen jaar geleden al voor in heel de wereld, vóór de loofbomen en zelf vóór de coniferen. En al heel lang is deze boom in het wild van het wereldtoneel verdwenen, op enkele plekjes in China na. Maar er kwam een heropleving door het gebruik als tempelboom in tempeltuinen in China en Japan. Europeanen die Japan bezochten introduceerden de Ginkgo in het Westen. Sindsdien wordt deze boom aangeplant in parken en ook wel als straatboom. Ook in gemeente Geertruidenberg is hij op diverse plaatsen te vinden. Zie de bijgaande foto’s om Ginkgo (chinees: jin-kwo) te bekijken. Of bezoek het Koningspark: dan kunt u de bijzondere bladeren verzamelen want ze beginnen nu te vallen. Piet Hanemaaijer

In deze rubriek wordt elke maand een bomensoort die in het Koningspark voorkomt getoond en besproken. Voor de maand oktober 2017 is dat Sierappel (Malus cv.). Grenzend aan het terras bij de vijver staan vier sierappels. In het  voorjaar bloeien ze mooi met wit tot roze bloemen. In september zijn uit de bloemen kleurige vruchten voortgekomen en in oktober zijn deze op hun mooist. Het aardige is dat er twee kleuren sierappels te zien zijn: een rode cv. en een gele cv. Zie de bijgaande foto's. Maar komt u ook eens kijken. Ze geven een mooi beeld tegen de bomen op de achtergrond. In voorgaande jaren waren er vaak merels te zien die zich te goed deden met de sierappels. Komen ze dit jaar ook?  Aan welke kleur zullen ze hun voorkeur geven? Rood of geel? Over een tijdje zult u het zien. Maar wacht niet te lang: in januari zijn de sierappels weer verdwenen.